Có rất nhiều phương pháp huấn luyện chó phổ biến đến nỗi bạn có thể nản lòng để tìm ra phương pháp tốt nhất cho cả chú chó và bạn. Nếu bạn thấy nó quá sức và khó hiểu thì bạn không cô đơn. Thậm chí còn có rất nhiều sự tranh cãi trong cộng đồng huấn luyện chó chuyên nghiệp về phương pháp nào hiệu quả, đạo đức và mang lại kết quả tốt nhất.
Sau đây, Silver Arrow sẽ chia sẻ bảy phương pháp huấn luyện chó phổ biến nhất được sử dụng ngày nay.
Củng cố tích cực
Củng cố tích cực hoàn toàn là một phương pháp phổ biến bởi những người huấn luyện. Lý thuyết đằng sau nó khá đơn giản. Chó sẽ lặp lại hành vi tốt khi được khen thưởng . Hành vi xấu không nhận được phần thưởng hoặc sự công nhận từ chủ nhân. Những lời khiển trách khắc nghiệt hoặc hình phạt về thể xác là không được áp dụng trong phương pháp này.
Phương pháp huấn luyện này bắt đầu bằng việc khen thưởng một hành vi tốt của chủ chó ngay khi chúng thực hiện điều đó. Đây là cách giúp chú chó liên kết hành vi của mình với phần thưởng.
Một số huấn luyện viên kết hợp phương pháp này với đào tạo bằng clicker (phương pháp 3). Điều này mang lại cho con chó một dấu hiệu rõ ràng về thời điểm chính xác hành vi đó được hoàn thành. Các lệnh cũng cần phải ngắn gọn và đúng trọng tâm: “Ngồi”, “quay lại” “bắt tay”
Sự củng cố tích cực đòi hỏi sự nhất quán. Vì vậy, mọi người trong gia đình bạn cần sử dụng cùng một hệ thống mệnh lệnh và khen thưởng.
Bắt đầu bằng những phần thưởng liên tục mỗi khi chú chó của bạn làm đúng. Sau đó, dần dần chuyển sang phần thưởng không liên tục khi hành vi trở nên nhất quán. Đôi khi những người huấn luyện mới bắt đầu vô tình khen thưởng những hành vi xấu. Ví dụ, họ thả chú chó ra ngoài khi chúng bắt đầu sủa một con sóc hoặc một chú chó khác.
Chỉ những hành vi mong muốn mới nhận được phần thưởng, có thể bao gồm đồ ăn vặt, đồ chơi, lời khen ngợi. Đồng thời lưu ý đến số lượng thức ăn mà bạn cho chú chó của mình khi khen ngợi chúng, đừng cho chúng ăn quá nhiều nếu không muốn chú cho quá no để có thể ăn bữa chính tiếp theo.
Phương pháp này rất tốt cho việc học lệnh, nhưng bạn cần kiên nhẫn để sửa những hành vi không mong muốn của chú chó.
Đào tạo một cách khoa học
Việc huấn luyện chó dựa trên cơ sở khoa học có thể khó xác định vì nó dựa vào thông tin liên tục được xây dựng và thay đổi. Nó nhằm mục đích hiểu bản chất của loài chó, khả năng điều chỉnh của chúng và hiệu quả của việc khen thưởng và trừng phạt.
Các nhà nghiên cứu hành vi động vật không ngừng tạo ra những nghiên cứu và thí nghiệm mới để định hình sự hiểu biết của chúng ta về tâm lý loài chó. Các nhà huấn luyện dựa vào những nghiên cứu này để làm việc với chó. Trước khi sửa chữa một hành vi, mọi thứ về hành vi đó phải được hiểu rõ.
Bởi vì việc huấn luyện chó dựa trên cơ sở khoa học rất rộng nên rất khó để xác định một phương pháp bao quát đằng sau nó. Trên thực tế, rất nhiều phương pháp được sử dụng trong huấn luyện chó khoa học cũng được các hình thức huấn luyện khác sử dụng.
Một số nhà huấn luyện khoa học tin rằng điều quan trọng là phải học cách củng cố hành vi tốt mà không cần phần thưởng và dựa vào tâm lý của chó để tìm cách cải thiện mối quan hệ giữa người và chó.
Đào tạo khoa học phụ thuộc vào việc thực hiện nhiều nghiên cứu và cập nhật các nghiên cứu mới nhất. Vì lý do đó, tốt nhất nên dành cho các huấn luyện viên chuyên nghiệp, vì các phương pháp họ sử dụng thường hiệu quả cho dù bạn có biết khoa học đằng sau chúng hay không và các hình thức đào tạo khác cũng đã sử dụng nhiều phương pháp đó.
Ngoài ra, việc phát triển các phương pháp mới dựa trên nghiên cứu có thể không phù hợp với tất cả mọi người. Tuy nhiên, cha mẹ nuôi chó nên luôn cập nhật thông tin và chú ý đến nghiên cứu mới khi có sẵn.
Đào tạo bằng nhấp chuột (clicker)
Trên thực tế, đào tạo clicker có thể được nhóm lại như một phương pháp củng cố tích cực, chứ không phải là hình thức đào tạo riêng.
Nó dựa vào việc sử dụng một thiết bị để tạo ra tiếng động nhanh và sắc nét, chẳng hạn như tiếng huýt sáo hoặc, tên chú chó, tiếng bấm để báo hiệu cho chó khi hành vi mong muốn được thực hiện.
Ưu điểm của việc đào tạo bằng clicker là nó báo hiệu thời điểm chính xác mà hành vi mong muốn được hoàn thành và chính xác những gì sẽ được khen thưởng. Sau đó, giảng viên có thể sử dụng công cụ nhấp chuột để định hình các hành vi mới và thêm các lệnh bằng lời nói.
Đầu tiên, chú chó cần được tạo điều kiện để biết rằng một cú nhấp chuột có nghĩa là phần thưởng đang đến. Sau đó, chú chó có thể liên kết một hành vi với một cú nhấp chuột và phần thưởng. Cuối cùng, mệnh lệnh bằng lời nói có thể được đưa ra để tạo thành một liên kết mới.
Đây là một phương pháp tuyệt vời để học các thủ thuật mới và có thể giúp biến những điều cơ bản thành những nhiệm vụ phức tạp hơn. Có nhiều huấn luyện viên chuyên nghiệp sử dụng phương pháp này.
Mặc dù việc học các hành vi mới là điều tuyệt vời nhưng việc đào tạo bằng clicker không nhất thiết phải phù hợp để hạn chế các hành vi không mong muốn. Khi được sử dụng cùng với các phương pháp huấn luyện khác sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.
Đào tạo điện tử
Huấn luyện điện tử dựa vào việc sử dụng vòng cổ điện để gây sốc hoặc xịt sả khi chó không thực hiện nhiệm vụ mong muốn. Nó chủ yếu được sử dụng để huấn luyện ở khoảng cách xa khi không thể sử dụng dây xích.
Ví dụ, vòng cổ chống sốc có thể huấn luyện chó đi trong phạm vi sân không có rào chắn. Vòng cổ điều khiển từ xa có thể dạy chó làm việc trên đồng ruộng hoặc săn bắn. Những người sử dụng các thiết bị này cho rằng nguy cơ chó bị thương sẽ ít hơn so với vòng cổ siết chặt (choke collars) hoặc các thiết bị cơ khí khác.
Có rất nhiều vấn đề với phương pháp đào tạo này. Một là nó dựa vào hình phạt cho hành vi xấu thay vì phần thưởng, nghĩa là một chú chó học những gì chúng không nên làm, hơn là những gì chúng nên làm.
Một vấn đề khác là nó có thể tạo ra rất nhiều căng thẳng và dẫn đến các vấn đề lo lắng vĩnh viễn cho chó. Các thiết bị này thường được các bậc cha mẹ nuôi thú cưng thiếu kinh nghiệm sử dụng và do đó bị lạm dụng quá mức. Điều này có thể gây ra nhiều đau đớn không đáng có, cả về thể chất lẫn tâm lý cho chó.
Có nhiều lựa chọn thay thế giúp chó bớt căng thẳng và đau đớn hơn nhiều.
Nếu bạn định sử dụng thiết bị điện tử, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia về cách sử dụng hợp lý và xem xét một hình thức điều chỉnh hành vi thay thế.
Đào tạo mô hình/ đối thủ
Phương pháp huấn luyện mô hình/ đối thủ dựa trên thực tế là chó học bằng cách quan sát. Bằng cách cung cấp một hành vi tốt hoặc một đối thủ để tranh giành tài nguyên, chó sẽ học bằng cách bắt chước các hành vi.
Vì vậy, người huấn luyện có thể lấy một chú chó khác làm mẫu, khen ngợi họ vì đã hoàn thành nhiệm vụ theo lệnh hoặc la mắng họ vì những hành vi không mong muốn. Chú chó, với tư cách là người quan sát sẽ học cách làm đúng từ mô hình.
Nếu chú chó của bạn có mối liên kết chặt chẽ với bạn và có thể dành nhiều thời gian quan sát và đi theo bạn xung quanh, đây có thể là một kỹ thuật mà bạn cảm thấy thoải mái hơn so với việc tham gia các buổi huấn luyện thông thường.
Chó Alpha Hoặc Sự Thống Trị
*Thuật ngữ chó alpha đề cập đến lý thuyết rằng trong một nhóm chó, một con sẽ luôn cố gắng khẳng định sự thống trị của mình so với những con khác. Con chó khẳng định sự thống trị và dẫn đầu nhóm thường được gọi là “chó alpha”
Việc huấn luyện chó Alpha hoặc thống trị dựa vào tâm lý bầy đàn theo bản năng của chó để tạo ra mối quan hệ phục tùng và thống trị.
Lý thuyết cho thấy những chú chó coi gia đình của chúng như bầy đàn của chúng và tuân theo hệ thống phân cấp xã hội, như được quan sát thấy ở những bầy sói bị nuôi nhốt. Khi một con chó coi mình là alpha, thay vào đó chúng cần học cách tôn trọng con người của mình với tư cách là alpha và phục tùng.
Một số phương pháp được sử dụng trong kỹ thuật này bao gồm hiểu ngôn ngữ cơ thể của chó và phản ứng phù hợp, thể hiện uy quyền của chủ nhân.
Nếu chó muốn ra ngoài thì chúng phải ngồi trước khi bạn mở cửa. Nếu muốn ăn thì họ phải bình tĩnh đợi bạn chuẩn bị đồ ăn.
Cesar Millan đã phổ biến phương pháp đào tạo này. Tuy nhiên, đôi khi anh ấy kết hợp việc huấn luyện khả năng thống trị với các phương pháp khác khi thích hợp.
Một số nhà huấn luyện hiện đại cho rằng kỹ thuật này đã lỗi thời vì nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng chó không dựa vào tâm lý bầy đàn nhiều như người ta nghĩ trước đây
Mặc dù việc huấn luyện thống trị có thể hạn chế những hành vi không mong muốn nhưng những người huấn luyện chó hiện đại thường thấy nó đã lỗi thời. Nó có thể không giải quyết được nguyên nhân cơ bản của hành vi xấu và khiến chó cảm thấy lo lắng hoặc sợ hãi.
Cuộc đấu tranh giành quyền thống trị trở nên liên tục và cần được tăng cường nhất quán, điều này có thể gây khó khăn hoặc thậm chí nguy hiểm cho trẻ em hoặc người già.
Đào tạo dựa trên mối quan hệ
Huấn luyện dựa trên mối quan hệ kết hợp một số phương pháp huấn luyện khác nhau, nhưng tập trung vào cách tiếp cận cá nhân hóa hơn cho cả chó và con người. Chính mối quan hệ giữa chó và con người đã điều khiển mọi thứ.
Phương pháp này nhằm đáp ứng nhu cầu của chó và người huấn luyện, thúc đẩy khả năng giao tiếp và củng cố mối quan hệ giữa chúng. Về cơ bản, đó là về việc đôi bên cùng có lợi.
Người đó phải biết cách đọc ngôn ngữ cơ thể của chó, phần thưởng nào thúc đẩy chó của họ nhất và cách đáp ứng các nhu cầu cơ bản của chó trước khi mỗi buổi huấn luyện bắt đầu. Sự củng cố tích cực khuyến khích những hành vi tốt.
Môi trường của chó được kiểm soát để hạn chế những hành vi không mong muốn có thể xảy ra. Thông tin mới được xây dựng trên thành công trước đó.
Ví dụ, một chú chó phải học cách “ngồi” trong một căn phòng yên tĩnh trước khi cố gắng thực hiện mệnh lệnh trong công viên có sóc, trẻ em và những thứ gây xao lãng khác. Độ khó tăng dần.
Khi một chú chó không thực hiện hành vi mong muốn, con người phải tìm ra lý do thay vì trừng phạt. Việc đào tạo dựa trên mối quan hệ này dẫn đến một mối liên kết sâu sắc và có ý nghĩa, nhưng cần có thời gian và sự kiên nhẫn.
Bạn có thể thấy rằng mối quan hệ của bạn với chú chó được cải thiện bất kể bạn sử dụng phương pháp huấn luyện nào và chắc chắn mối quan hệ đó sẽ giúp bạn tiếp tục quá trình huấn luyện.
Phương pháp huấn luyện chó nào phù hợp nhất với bạn? Có phương pháp nào khác mà bạn thấy hữu ích không? Bình luận bên dưới cho Silver Arrow biết nhé
Tóm tắt
Có rất nhiều phương pháp huấn luyện chó phổ biến đến nỗi bạn có thể nản lòng để tìm ra phương pháp tốt nhất cho cả chú chó và bạn. Nếu bạn thấy nó quá sức và khó hiểu thì bạn không cô đơn. Thậm chí còn có rất nhiều sự tranh cãi trong cộng đồng huấn luyện chó chuyên nghiệp về phương pháp nào hiệu quả và đạo đức và mang lại kết quả tốt nhất.
Sau đây, Silver Arrow sẽ chia sẻ bảy phương pháp huấn luyện chó phổ biến nhất được sử dụng ngày nay.
Củng cố tích cực
“Củng cố tích cực” là một phương pháp phổ biến bởi những người huấn luyện. Lý thuyết đằng sau nó khá đơn giản. Chó sẽ lặp lại hành vi tốt khi được khen thưởng. Hành vi xấu không nhận được phần thưởng hoặc sự công nhận từ chủ nhân. Những lời khiển trách khắc nghiệt hoặc hình phạt về thể xác là không được áp dụng trong phương pháp này.
Huấn luyện khoa học
Đây là phương pháp có thể hiểu đơn giản là: “trước khi sửa chữa một hành vi của chó, mọi thứ về hành vi đó phải được hiểu rõ”. Nghĩa là chủ nuôi cần hiểu rõ bản chất của loài chó cũng như cách củng cố hành vi tốt mà không cần phần thưởng và dựa vào tâm lý của chó để tìm cách cải thiện mối quan hệ giữa người và chó.
Huấn luyện clicker
Trên thực tế, huấn luyện clicker có thể được nhóm lại như một phương pháp “củng cố tích cực”, chứ không phải là hình thức huấn luyện riêng.
Hành vi mong muốn thường được ra hiệu bằng cách sử dụng ” clicker “, một thiết bị cơ học tạo ra âm thanh “tách” ngắn, rõ ràng để chú chó biết chính xác khi nào chúng đang làm điều đúng. Hình thức giao tiếp rõ ràng này, kết hợp với huấn luyện “Củng cố tích cực”, là cách huấn luyện hiệu quả, an toàn và nhân đạo để dạy cho bất kỳ chú chó nào.
Huấn luyện bằng vòng cổ điện tử
Phương pháp huấn luyện này dựa vào việc sử dụng vòng cổ điện để gây sốc hoặc xịt khói khi chó không thực hiện nhiệm vụ mong muốn. Nó chủ yếu được sử dụng để huấn luyện ở khoảng cách xa khi không thể sử dụng dây xích.
Có rất nhiều vấn đề với phương pháp đào tạo này.
Một là nó dựa vào hình phạt cho hành vi xấu thay vì phần thưởng, nghĩa là một chú chó học những gì chúng không nên làm, hơn là những gì chúng nên làm.
Hai là nó có thể tạo ra rất nhiều căng thẳng và dẫn đến các vấn đề lo lắng vĩnh viễn cho chó. Các thiết bị này thường được các bậc cha mẹ nuôi thú cưng thiếu kinh nghiệm sử dụng và do đó bị lạm dụng quá mức. Điều này có thể gây ra nhiều đau đớn không đáng có, cả về thể chất lẫn tâm lý cho chó.
Đào tạo mô hình/ đối thủ
Phương pháp huấn luyện mô hình/ đối thủ dựa trên thực tế là chó học bằng cách quan sát. Bằng cách cung cấp một hành vi tốt hoặc một đối thủ để tranh giành tài nguyên, chó sẽ học bằng cách bắt chước các hành vi.
Vì vậy, người huấn luyện có thể lấy một chú chó khác làm mẫu, khen ngợi họ vì đã hoàn thành nhiệm vụ theo lệnh hoặc la mắng họ vì những hành vi không mong muốn. Chú chó, với tư cách là người quan sát sẽ học cách làm đúng từ mô hình.
Chó Alpha Hoặc Sự Thống Trị
Thuật ngữ chó alpha đề cập đến lý thuyết rằng trong một nhóm chó, một con sẽ luôn cố gắng khẳng định sự thống trị của mình so với những con khác. Con chó khẳng định sự thống trị và dẫn đầu nhóm thường được gọi là “chó alpha”
Những người huấn luyện sử dụng phương pháp này nhằm mục đích đảm bảo cho chó hiểu rằng con người là “alpha” hoặc thủ lĩnh đàn.
Ví dụ như nếu chó muốn ra ngoài thì chúng phải ngồi trước khi bạn mở cửa, nếu muốn ăn thì họ phải bình tĩnh đợi bạn chuẩn bị đồ ăn.
Tuy nhiên đây là phương pháp đã lỗi thời, vì các chú chó hiện nay không có tập tính tâm lý bầy đàn, cũng như hình phạt của phương pháp huấn luyện này có thể không giải quyết được nguyên nhân cơ bản của hành vi xấu mà còn khiến chó cảm thấy lo lắng hoặc sợ hãi.
Đào tạo dựa trên mối quan hệ
Đây là phương pháp huấn luyện sử dụng chính mối quan hệ giữa chó và người để điều khiển mọi thứ. Khi một chú chó không thực hiện hành vi mong muốn, chủ nhân phải tìm ra lý do thay vì trừng phạt. Việc đào tạo dựa trên mối quan hệ này sẽ tạo nên một mối liên kết sâu sắc và ý nghĩa giữa chó và chủ, nhưng cần có thời gian và sự kiên nhẫn.
Bạn có thể thấy rằng mối quan hệ của bạn với chú chó được cải thiện bất kể bạn sử dụng phương pháp huấn luyện nào và chắc chắn mối quan hệ đó sẽ giúp bạn tiếp tục quá trình huấn luyện.
Phương pháp huấn luyện chó nào phù hợp nhất với bạn? Có phương pháp nào khác mà bạn thấy hữu ích không? Bình luận bên dưới cho Silver Arrow biết nhé
Trên đây là các thông tin quan trọng khi 7 phương pháp huấn luyện chó phổ biến nhất . Laputa Farm hy vọng với những thông tin hữu ích này chủ nhân của các chú cún hãy luôn dành sự quan tâm tới thú cưng của mình để nếu gặp phải căn bệnh tương tự hãy chữa trị kịp thời.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Địa chỉ: Hồ Buôn Bông, xã Eakao, TP Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk
Hotline: 0906 032 127
Email: laputafarmvn@gmail.com
